Wielu młodych rodziców słyszy, że kiedyś odpieluchowywanie odbywało się znacznie wcześniej niż dziś. I rzeczywiście jest w tym sporo prawdy, jednak bardzo wczesne odpieluchowanie dziecka – w okolicach roczku – choć podyktowane względami praktycznymi, nie zawsze było dla niego dobre. Obecnie rekomendacje dla rodziców mówią o rozpoczęciu tego procesu później. Kiedy i jak odpieluchować dziecko? Wyjaśniamy.
DLACZEGO KIEDYŚ ODPIELUCHOWANIE DZIECKA ZACZYNAŁO SIĘ WCZEŚNIEJ?
Poprzednie pokolenia rzeczywiście wcześniej niż dzisiejsze pozbywały się pieluszek. Nie zapominajmy jednak, że bezpośredni na to wpływ miał fakt używania tetry. W tetrowych pieluchach (w odróżnieniu od dzisiejszych pochłaniających mocz jednorazowych pampersów), dziecko szybciej odczuwało dyskomfort i dawało o tym znać. Dodatkowo rodzice piorący i prasujący tetrowe pieluchy także byli o wiele bardziej zmotywowani do wczesnej nauki korzystania z nocnika.
KIEDY MALUCH JEST GOTOWY NA ODPIELUCHOWANIE?
Nie ma jednego uniwersalnego momentu dla wszystkich dzieci. Odpieluchowanie zaczynamy, gdy pojawią się oznaki gotowości malucha. Są to:
- większa pojemność pęcherza – poznamy to po coraz dłuższych momentach z suchą pieluszką. Możemy się tego spodziewać w okolicach 18-24 miesiąca. Kontrola nad pęcherzem polegająca na umiejętności świadomego i całkowitego jego opróżnienia pojawia się najczęściej w okolicach 18. miesiąca życia. Zwiększa się stopniowo do czasu 2. urodzin;
- świadomość potrzeby wypróżnienia się, którą dziecko sygnalizuje słownie, szukaniem ustronnego miejsca do załatwienia się lub zmianą zachowania, np. wierceniem się, zaciskaniem nóg;
- dyskomfort po zrobieniu siku lub kupki, o którym dziecko daje znać słownie lub zmianą zachowania, mimiki twarzy, komunikowanie potrzeby zmiany pieluszki;
- komunikacja innych potrzeb fizjologicznych, głodu, potrzeby ogrzania się lub ochłodzenia, senności, nawet informowanie o potrzebie siku lub kupki dosłownie tuż przed ich zrobieniem;
- zainteresowanie tematem wypróżniania się; siedzeniem na nocniku, znajomością słownictwa (siku, kupka, pieluszka, nocnik), zainteresowaniem korzystaniem z toalety przez osoby dorosłe;
- pewne siadanie i wstawanie, chodzenie bez pomocy dorosłych.
Kiedy konkretnie takie umiejętności występują? Najczęściej rekomendacje ekspertów wskazują okres pomiędzy 18 a 24 miesiącem, niektóre instytucje zajmujące się zdrowiem dzieci przedłużają go nawet do 30. miesiąca życia. Warto mieć na uwadze fakt, że im młodsze dziecko, tym proces odpieluchowania będzie dłuższy, dlatego też nie warto się spieszyć.
Również fizjoterapeuci odradzają zbyt wczesne rozpoczęcie odpieluchowania. Dzieci, które nie są jeszcze na to gotowe, wykazujące natomiast chęć współpracy z rodzicem, zaczynają do wypróżniania się używać niewłaściwych grup mięśniowych, co negatywnie wpływa na pracę mięśni dna miednicy w przyszłości.
ODPIELUCHOWANIE KROK PO KROKU
W trakcie procesu odpieluchowania powinniśmy podążać za dzieckiem, jego możliwościami i chęciami. Aby dobrze się do niego przygotować, wybieramy najpierw z dzieckiem nocnik. Na początku bierzemy pod uwagę wyłącznie nocniki, nie nakładki na sedes – dziecko musi mieć możliwość wygodnego postawienia stóp na podłodze. Jeśli stopy będą wisiały w powietrzu, cała czynność będzie dla dziecka trudniejsza.
Kiedy mamy już nocnik, zaznajamiamy z nim dziecko, pozwalamy mu siedzieć na nocniku w ubraniach czy bawić się – proces ten będzie trwać kilka tygodni. Po tym czasie pozwalamy dziecku siedzieć na nocniku bez ubrań, robimy to jednak bez presji – jeśli maluch nie ma ochoty siedzieć, nie zmuszamy go.
Następnie pozwalamy dziecku na krótkie, a z czasem na coraz dłuższe okresy przebywania w domu bez pieluchy i zachęcamy, by swoje potrzeby załatwiało do nocnika.
Każdy z tych etapów jest dość czasochłonny i warto nastawić się na to, że cały proces odpieluchowania może nam zająć kilka miesięcy. Dlatego najczęściej eksperci sugerują jego rozpoczęcie latem po drugich urodzinach dziecka. Jednak jak już wyżej powiedzieliśmy, każde dziecko rozwija się w tej kwestii indywidualnie.
ODPIELUCHOWANIE DZIECKA W NOCY
Dziecko odpieluchowane w dzień nadal może potrzebować pieluchy na noc. Jedne dzieci szybciej uzyskują kontrolę nad wydalaniem, inne wolniej. Duży wpływ ma tutaj też skłonność do wybudzania się i hormonu zagęszczającego mocz, czyli wazopresyny. Dlatego w granicach normy jest moczenie w nocy nawet do 5. roku życia.
