Już niedługo święta Bożego Narodzenia. W każdym domu z pewnością trwają przygotowania do tego wyjątkowego wydarzenia. To naprawdę szczególny czas. W domach spędzamy go w rodzinnej atmosferze, wszyscy ludzie są dla siebie bardziej życzliwi, a wokół panuje cudowna świąteczna aura, która ma magiczny wymiar. Jak wiecie świąteczne tradycje w każdym domu przekazywane są z pokolenia na pokolenie, jednak nie w każdym domu są one takie same. W zależności od regionu mogą się nieco różnić. U jednych prezenty przynosi Mikołaj, w innych domach dzieciątko, a czasem w nocy zakrada się gwiazdor. Jednak we wszystkich domach życzenia składane podczas Wigilii na pewno się spełnią! Jakie zwyczaje świąteczne panują w różnych regionach Polski?
Zwyczaje świąteczne na Śląsku
Zacznijmy od Śląska. W Wigilię możecie zobaczyć w oknach dzieciaki wyczekujące pierwszej gwiazdki. Kedy już dostrzegą ją na niebie wszyscy zasiadają do wspólnego uroczystego świętowania. Najpierw domownicy podzielą się opłatkiem a następnie przejdą do konsumpcji potraw wigilijnych. Na śląskim wigilijnym stole nie może zabraknąć zupy z konopi, grochu z kapustą, pierogów z grzybami, a także suszonych grzybów smażonych na oleju. Ślązacy uwielbiają dania z ziemniaków – nie może ich zabraknąć na Wigilii! Rdzenni ślązacy na Wigilię jedzą zupę zwaną konopiotka – jej podstawą jest wywar z tłuczonych konopii. Jednak w wielu domach zastąpiono ją tradycyjnym żurkiem śląskim. W śląskim domu znajdziemy również karpia na patelni, który jest typowym wigilijnym przysmakiem. Ślązacy jedzą go oczywiście z ziemniakami i kapustą z grochem. Na deser nie może zabraknąć tutaj słodkich potraw, którymi są makówki oraz słodka moczka. Po wieczerzy wigilijnej ślązacy rozpoczynają uroczyste kolędowanie i otwieranie prezentów spod choinki. O północy obowiązkowo z całą rodziną udają się na pasterkę.
Zwyczaje świąteczne na Kaszubach
A jak Wigilia wygląda na Kaszubach? Dzień ten rozpoczyna się od ostatnich porządków, by przygotować dom na uroczystą kolację. Kaszubi w ten sposób chcą zapewnić spokój przez cały nadchodzący rok – w to wierzą. Przed kolacją wigilijną najpierw następuje odczytanie fragmentu Pisma Świętego, a kolejnie łamanie się opłatkiem i składanie życzeń. Kaszubi również czekają na pierwszą gwiazdkę. Tradycyjne potrawy kaszubskie na Wigilię to zupa rybna, smażone grzyby i ryż z jagodami. Nie obędzie się bez tradycyjnych kolędników, którzy wędrują od domu do domu. Wśród nich z pewnością dojrzymy diabła, muzykanta, śmierć i Cygana. Po wieczerzy Wigilijnej gospodarz domu udaje się do sadu, by uderzyć w drzewka siekierą, by zapewnić sobie obfite przyszłoroczne plony. Wszystkie zwierzęta kropi się również święconą wodą, a o północy rodzinnie maszerują na pasterkę.
Zwyczaje świąteczne na Mazowszu
Kolejnym z regionów jest Mazowsze. Na Mazowszu również domownicy wypatrują pierwszej gwiazdy, a także wróżą z czego się da. Jako, że Wigilia jest przez nich postrzegana jako czas magiczny, wypatrują więc znaków na chmurach, sianie, a także wizyty sąsiadów. Również czyta się przed Wigilią fragment z Pisma Świętego, dzieli się opłatkiem i składa się życzenia. Na wigilijnym stole na Mazowszu znajdziemy z pewnością czerwony barszcz z uszkami, karpia w śmietanie, postny bigos, a także smażone grzyby. Po wieczerzy rozpoczyna się wspólne rodzinne kolędowanie. Resztki z kolacji zanoszone są zaś zwierzętom, ponieważ wierzy się tutaj, że dzięki skonsumowania ich o północy przemówią one ludzkim głosem, kiedy to wszyscy udają się na pasterkę.
Zwyczaje świąteczne w Małopolsce
A jak wygląda Wigilia w Małopolsce? Domownicy wierzą w to, że jeśli pokłócą się w ten dzień, to w domu będzie panować niezgoda przez cały rok. Dlatego starają się być dla siebie uprzejmi, by cały rok upłynął pod znakiem przyjaźni i zgody. W wielu domach możemy spotkać w kątach snopy zboża, których zadaniem jest zapewnienie obfitych plonów w nadchodzącym roku. Na wigilijnym stole znajduje się koniecznie biały obrus, pod którym znajdziemy sianko, ziarno rozsypane na stole i opłatek do podzielenia się. Na stole znajdziemy również dodatkowe nakrycie dla nieoczekiwanego gościa. Po ujrzeniu pierwszej gwiazdki na niebie i odczytaniu fragmentów Pisma Świętego następuje łamanie się opłatkiem i przystąpienie do Wieczerzy. Co znajdziemy na małopolskim stole wigilijnym? Barszcz czerwony z uszkami, kapustę z grzybami, karpia oraz kluski z makiem.
Zwyczaje świąteczne na Lubelszczyźnie
Na Lubelszczyźnie całą Wigilię rodzina przygotowuje się do wieczornego świętowania. Przygotowuje nie tylko potrawy, lecz również odpowiednio przystroją dom. Na choince nie może zabraknąć jabłek, ponieważ to te owoce były na biblijnym drzewie. Symbolizują one zdrowie, które jest tak pożądane przez domowników. Wigilijna kolacja składa się wyłącznie z postnych potraw, ich ilość jest nieparzysta by nie ściągnąć na gospodarstwo nieszczęścia. Na wigilijnym stole znajdziemy grzybowy barszcz, czerwony barszcz z uszkami, grzybową zupę, postną potrawę z kapusty, śledzie, ryby, kluski z makiem na słodko, różne ciasta, owoce, orzechy, kompot z suszonych śliwek, gruszek i jabłek, a także inne słodycze. Podczas kolacji z każdej potrawy wigilijne domownicy odkładają po jednej łyżce do stojącego przy stole dodatkowego naczynia. Resztki te wraz z opłatkiem zanosi się zwierzętom do stajni i dzieli się pomiędzy nie wszystkie. O północy również wszyscy udają się na pasterkę.
A jakie są tradycje świąteczne w Waszym domu? Kultywujecie rodzinne tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie, czy może tworzycie własne? Podzielcie się nami!
